Studenci przynajmniej dwa razy do roku stają przed zadaniem pozornie niewykonalnym: w krótkim czasie muszą skutecznie opanować olbrzymie partie materiału. Mission impossible? Niekoniecznie. Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się jak efektywnie (i efektownie) uczyć się na studiach - zakładając, że rzeczywiście chcesz się czegoś nauczyć...
SKUPIANIE UWAGI
Warto skupiać uwagę na osobie prowadzącej zajęcia i na zadanej lekturze. Jeżeli skupiamy na czymś uwagę, łatwiej nam to zapamiętać (Scruggs, Mastropień, 1992).
PLANOWANIE
Współczesne studia Kraków to konieczność pogodzenia ze sobą różnych wymagań, z których każde domaga się naszego czasu. Wykłady, czytanie lektur, prace pisemne, wydarzenia kulturalne i sportowe, potrzeba kontaktów towarzyskich - wszystko to pochłania cenne godziny, których jakże często jest za mało. Aktywne podejście do uczenia się warto więc rozpocząć od oceny ilości materiału do opanowania podczas semestru i oszacowania, ile czasu zajmie nam jego wyuczenie się, zważywszy nasze indywidualne tempo nauki. Ile czasu zajmuje ci opanowanie materiału zawartego w jednym rozdziale podręcznika? Ile czasu dziennie spędzasz na uczeniu się? Ile jest materiału do opanowania? Jak te dwie rzeczy mają się do siebie nawzajem? Czy dasz radę? Zapewne odpowiedzi na te pytania nie od razu wydadzą ci się potrzebne i możliwe, że dopiero w trakcie semestru przekonasz się, iż jednak warto było je znać. Kiedy już dojdziesz do odpowiadania na nie, staraj się to zrobić rzetelnie, bez okłamywania siebie i z gotowością do zmiany początkowych ocen.
Kiedy już ocenisz ilość czasu potrzebnego ci do opanowania materiału, staraj się rozłożyć go równomiernie. Większość ludzi skutecznie się uczy, jeśli rozkłada naukę w czasie, a nie stara się zapamiętać wszystko od razu. Warto zaplanować sobie, że będziemy wykonywać mniej więcej tyle samo pracy w każdy dzień roboczy. Warto też zostawić sobie więcej czasu na weekendy, aby mieć kiedy spotkać się z przyjaciółmi lub dokończyć zadania, z którymi nie tak gładko nam poszło w ciągu tygodnia. Rathus i Fichner-Rathus (1997) sformułowali następujące sugestie warte rozważenia:
1. Zorientuj się w terminie najbliższego sprawdzianu czy egzaminu i dowiedz się, jakiego materiału będzie on dotyczył.
2. Zapytaj osobę prowadzącą zajęcia, co w danym materiale jest najważniejsze; rozmawiając ze studentami, którzy brali udział w tych zajęciach, postaraj się zorientować, jakie jest źródło pytań egzaminacyjnych - czy opierają się na podręczniku, lekturze uzupełniającej, treści wykładów i tak dalej.
3. Zorientuj się, ile rozdziałów należy przeczytać w okresie do najbliższego egzaminu czy sprawdzianu.
4. Rozplanuj liczbę rozdziałów, jakie należy przeczytać każdego tygodnia, i postaraj się "rozszyfrować" osobę prowadzącą zajęcia, wyobrażając sobie, jakie pytanie może ona zadać.
5. Tworząc możliwe pytania egzaminacyjne, pamiętaj, że dobre pytania rozpoczynają się zwykle od takich sformułowań, jak:
Podaj różne przykłady na...
Opisz funkcje pełnione przez...
Wymień najważniejsze cechy...
Co jest najważniejszym...
Przedstaw strukturę...
Wyjaśnij dlaczego...
Dlaczego naukowcy twierdzą, że...
Jakie są dowody na to, że...
6. Zaplanuj konkretne momenty w ciągu tygodnia, w których będziesz próbował wymyślić pytania testowe, bazując na notaktach z wykładów, zadanych lekturach, zamieszczonych w podręcznikach wskazówkach dla studentów i tym podobnych pomocach.
7. Zaplanuj czas, w którym będziesz dla wprawy rozwiązywać testy czy odpowiadać na inne pytania egzminacyjne.
8. Staraj się w pełni wykorzystać wskazówki dla studentów zamieszczane w podręcznikach. W niektórych znajdują się przykładowe pytanie, które w takiej właśnie postaci mogą się pojawić na egzaminie czy sprawdzianie.
9. Staraj się prowadzić jakiś zapis dokonywanych postępów w nauka Kraków - łącznie z rejestrem czasu poświęcanego na uczenie się danego przedmiotu i punktacją uzyskiwaną w próbnych testach wiadomości.
RÓŻNORODNOŚĆ ZADAŃ W CIĄGU DNIA
Różnorodność przydaje smaku - zwykle silniej reagujemy na nową stymulację. Nie ucz się jednego przedmiotu przez cały poniedziałek, a innego - przez cały wtorek i tak dalej. Staraj się każdego przedmiotu uczyć po trochę każdego dnia, aby nie popaść w nudę.
AKCEPTACJA WŁASNEGO POZIOMU WYDOLNOŚCI
Jeżeli trudno ci od razu uczyć się tak długo, jak powinieneś, zacznij od krótszych okresów nauki, które bez trudu wytrzymujesz, a potem dodawaj codziennie kilka minut. Zorientuj się we własnym poziomie wydolności - jak długo jesteś w stanie koncentrować się na nauce bez zwracania uwagi na inne rzeczy czy rozmyślania o niebieskich migdałach? Pamiętaj o zaplanowaniu krótkich przerw, zanim osiągniesz kres swoich możliwości. Wstań i przeciągnij się. Wypij łyk wody.
ZWALCZANIE DYSTRAKTORÓW
Znajdź sobie takie miejsce do nauki, które jest wygodne i wolne od dystraktorów, czyli czynników rozpraszających uwagę, np. w czytelni, w pokoju nauki i tym podobnych miejscach, i umówić się z sobą, że to miejsce służy wyłącznie uczeniu się. A więc żadnego przeglądania tygodników, podjadania przekąsek, towarzyskich pogaduszek.
Zwalczaj dystraktory wewnętrzne. Jeżeli jesteś głodny, przegryź coś niewielkiego. Jeżeli ci niewygodnie, staraj się znaleźć lepszą pozycję ciała. Jeżeli przyjdzie ci jakaś ważna myśl do głowy, zapisz ją, a potem czym prędzej wracaj do pracy.
Umów się z koleżankami/kolegami z pokoju. Warto zaznaczyć w pokoju godziny ciszy. Ponegocjować, na przykłąd zaproponować: "Zostawiam wam pokój od 3 do 6 po południu w poniedziałki, ale od wtorku do czwartku robimy okres ciszy między 7 a 10 wieczór". Jeżeli mieszkasz z rodziną, poproś o stałe godziny ciszy.
Po prostu powiedz "nie". Powiedz: "Proszę cię, nie teraz, bo akurat muszę coś pilnie dokończyć. Wpadnij za dwie godziny". Lepiej powiedzieć dokładnie kiedy, niż wyznaczyć nieokreślone "potem". Jeżeli powiedzenie "nie" sprawia ci trudność, zastanów się dlaczego. Obawiasz się, że tamta osoba przestanie cię lubić. Psycholog Albert Ellis zauważył, że często żywimy błędne przekonanie, iż wszyscy muszą nas koniecznie lubić przez cały czas. Ale nie wszyscy muszą nas zawsze lubić. Uprzejmość nie wyklucza stanowczości wobec tych, którzy nie potrafią szanować naszego czasu!
Wywieś na drzwiach kartkę z napisem "nie przeszkadzać". Wiele osób uszanuje twoje życzenie, choć znajdą się i tacy, którzy zapukają, aby się dowiedzieć, czy kartka obowiązuje, czy została jeszcze z wczoraj, albo powiedzą, że oni tylko na minutkę (ale nie daj się, bądź asertywny!).
SZEŚĆ FAZ AKTYWNEGO UCZENIA SIĘ
Psycholog kształcenia Francis P. Robinson, stworzył sześcioetapowy model aktywnego uczenia się z książki: (1) przegląd wstępny, (2) zadawanie pytań, (3) czytanie, (4) refleksja, (5) powtarzanie i (6) przegląd końcowy. Przyjrzyjmy się każemu z tych kroków po kolei.
NAGRADZANIE SIEBIE SAMEGO
Warto siebie samego nagradzać za osiągnięcie celów założonych na dany dzień. Nagrody sprzyjają powtarzaniu zachowań, za które są dawane. Nie rób z siebie męczennika i nie odsuwaj wszystkich przyjemności do zakończenia semestru i nauki. Niektórzy to potrafią, ale wcale nie jest to konieczne. W stosunku do siebie samego też warto zachować nieco tolerancji.
Przegląd wstępny
Wiele podręczników zawiera różne elementy ułatwiające wstępne rozeznanie w treści każdego kolejnego rozdziału. Rozpocznij od uważnej analizy spisu treści, przekartkowania stron i przejrzenia wszystkich tytułów zamieszczonych w tekście oraz podsumowań. Znajomość uporządkowania treści, ich struktury ułatwi ci lekturę i zapamiętanie materiału.
Czytanie
Kiedy sformułujesz już pytania, czytaj zadany materiał, starając się znaleźć odpowiedzi. Uczucie, że czytanie służy czemuś konkretnemu, ułatwi ci utrzymanie uwagi na istotnych punktach czytanego tekstu. Pod każdym pytaniem staraj się w jakimś telegraficznycm skrócie zapisać odpowiedź, którą będziesz mógł sobie później szybko przypomnieć w fazie powtarzania materiału. Wielu studentom pomaga zapis wukolumnowy: w lewej kolumnie pytanie, w prawej kluczowe słowa i odpowiedzi na to pytanie.
Jeżeli czytany fragment jest fragmentem z literatury pięknej, warto go przeczytać jeszcze raz, tym razem zwracając uwagę na jego zalety literackie.
Zadawanie pytań
Samodzielne tworzenie pytań dotyczących czytanego tekstu podwyższa stopień jego zapamiętania (Hamilton, 1985). Postaraj się sformułować pytania dotyczące każdego śródtytułu zawartego w rozdziale albo treści kolejno czytanych podrozdziałów. Zapisz je w zeszycie. Z czasem nabierzesz umiejętności zadawania pytań, a to pomoże ci dostrzec strukturę materiału, o którym czytasz, co z kolei ułatwi jego zrozumienie i zapamiętanie.
Powtarzanie
Kiedy już przeczytałeś jakąś partię tekstu i zanotowałeś kluczowe słowa odpowiedzi, spróbuj powtórzyć wszystkie odpowiedzi na głos (ale ta możliwość zależy od miejsca, gdzie się uczysz, od obecności innych i od przewidywanych przez ciebie reakcji na takie zachowanie). Powtarzanie odpowiedzi powinno pomóc w ich zapamiętaniu i dostarczyć natychmiastowego sprawdzianu trafności słów kluczowych, mających ułatwić odpowiedź.
Refleksja
Myślenie na temat przeczytanego materiału odgrywa kluczową rolę w jego zrozumieniu i zapamiętywaniu (Simpson i in., 1994). Podczas czytania staraj się myśleć o konkretnych przykładach lub własnych wyobrażeniach związanych z materiałem. Namysł polega na porównywaniu nowo otrzymanej informacji z już posiadaną. Na przykład czytając o wielorybach, możemy starać się powiązać tekst z tym, co już wiemy o ssakach w ogóle. Pozwoli to lepiej zapamiętać, że wieloryby są ciepłokrwiste, oddychają powietrzem, a nie wodą, rodzą swoje małe (a nie składają jaj) i opiekują się nimi. Inny sposób na inicjowanie myślenia do odnoszenie nowej informacji do osobistych doświadczeń.
Przegląd końcowy
Dokonuj regularnego przeglątu zapamiętanego materiału według jakiegoś systematycznego planu, na przykłąd raz w tygodniu. Ponowne uczenie się jest znacznie łatwiejsze od uczenia się po raz pierwszy, a regularne przeglądy wyuczonego materiału utrwalają go.
Wróć do swoich notatek, zakryj kolumnę z odpowieziami staraj się odpowiedzieć na kolejne pytania. Powtórz swoje odpowiedzi i porównaj z kluczowymi słowami z prawej kolumny. Jeżeli zapomniałeś odpowiedzi, przeczytaj dany fragment jeszcze raz. Zapominanie zbyt wielu odpowiedzi może świadczyć o nieskuteczności pytań formułowanych na własny użytek albo zbyt rzadkim powtarzaniu materiału. Bardziej aktywne podejście do uczenia się może zaowocować wyższymi ocenami i większą przyjemnością z samej nauki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz